جواهرده یکی از مناطق زیبا در استان مازندران و شهرستان رامسر است. جواهرده (به گویش گیلکی: جور ده به معنی بالا ده) یکی از روستاهای شهرستان رامسر در استان مازندران است. جواهرده با زیباییهای وصف ناپذیر که میتوان از آن به عنوان یکی از شاهکارهای خلقت در عرصه طبیعت یاد کرد، در ۲۶ کیلومتری رامسر واقع شده است. مسیر دسترسی به این ییلاق سنتی، از منتهیالیه مسیر غربی رامسر به طرف گیلان منشعب شده است و با عبور از میان کوههای مشجر و در امتداد رودخانه خروشان صفارود ادامه مییابد و با شیب و افزایش ارتفاع در طول مسیر، به تدریج نوع پوشش گیاهی تغییر مییابد و از تراکم درختان کاسته میشود.
در مورد نام این روستا عقاید مختلفی وجود دارد. یکی از کهنترین اشارهها به نام این روستا در کتاب «تاریخ گیلان و دیلمستان» از سیدظهیرالدین مرعشی است که نوشتهی سدهٔ ۹ هجری قمری است و ضمن بازگویی رویدادهای سال ۸۸۸ هجری قمری از این روستا با نام «جئورده» یاد میکند. در گذشته و در گویش محلی نام این روستا بهصورت «جئوردی» یا «جئورده» یاد شده است.
برخی پژوهشگران اطلاق نام جواهرده بر این روستا را نادرست میدانند. چراکه اینگونه استدلال میکنند که «جئوَرده» به معنی ده بالا (زِبَر ده) در مقابل جیرده یعنی ده پایین (زیر ده) است. همچنین باید توجه داشت که در استان گیلان چندین محل و روستا با نامهایی که از مشتقات جئور یا جیر باشند، وجود دارند.به همین دلیل نام «جواهرده» را از اینرو که با واژهٔ «جواهر» بستگی دارد نادرست میدانند.
در نقطهٔ مقابل برخی پژوهشگران نیز با در نظر گرفتن رسم دیرینهی دفن مردگان در بلندیها و درون دخمهها همراه با لوازم زینتی (جواهرات) توسط زرتشتیان و رایج بودن این عمل از دوران ساسانیان تا پیش از دوران آلبویه در این منطقه، اینگونه استدلال میکنند که چون رسم نامگذاری مکانها به دو گروه غربی و شرقی، و سفلی و علیا امری متأخر بوده و مربوط به دوران نظام خانی و خانزادگی و ملوک الطوایفی است، پس نام «جئورده» نمیتواند به معنی ده بالا باشد، و همان گوهر و جواهر منظور بوده، و «جواهرده» نام درست این روستا است. بر این پایه، اینان به دلیل به دست آمدن آثار قیمتی، طلا و جواهرات از این روستا آن را همان «جواهرده» مینامند.
یک استدلال دیگر نیز این است که وجود نام «جواهردشت» در رودسر نیز خود تائیدی است بر تصادفی نبودن نام «جواهرده» بر این روستا که در رامسر واقع شده است. یعنی اگر قرار بود جئور در یکجا به اشتباه جواهر تعبیر شود، دیگر اینکه بگوییم در دو جای متفاوت، در هر دو به اشتباه به جواهر تعبیر شده، امری دور از واقع به نظر میرسد.
برخی نیز چون این روستا زمانی آکنده از کشتزارهای گندم و جو بوده، نام جواهرده را تغییریافتهٔ «جَوادَهار» به معنی گندمزار میان شکاف دو کوه میدانند.در اوستا جاوا به معنی گندم، و در پهلوی جاو به معنی جو است.دهار نیز به معنی شکاف کوه است.
فرضیهی دیگر آن است که چون به اعتقاد مردمان قدیم، در روزگاران گذشته زنی به نام جواهر حاکم این منطقه بوده، جواهرده از نام او برگرفته شده است.
جواهرده منطقهای تاریخی با جنگلهای سرسبز است که نیمی از سال پوشیده از برف و در فصل تابستان از هوای بسیار مطبوع برخوردار است. این منطقه رویایی، شاهکار طبیعت و نگین فیروزه فام کوههای البرز به شمار میرود که از ۳ جهت در محاصره کوه قرار دارد. این منطقه با وجود فاصله کم از دریای خزر، در ارتفاع قابل ملاحظهای از سطح دریا که حدود ۲ هزار متر است، قرار دارد.
جواهرده روزگاری مرکز داد و ستد بوده و با قزوین ارتباط داشته است اما جاده آن در سال ۱۳۵۰ به دست مهندسان آلمانی ساخته شده است. این منطقه خاطرهی جنگ میرزاکوچک خان با قوای دولتی را در یاد دارد.
پوشش محلی اغلب ساکنان دهستان جواهرده در مازندران جلوه خاصی دارد که این منطقه را از دیگر مناطق استان متمایز میکند. لباسهای سنتی بانوان این منطقه که در اغلب جشن ها و مراسم به تن میکنند، شکوه خاصی به آن مراسم میبخشد.
از ورزشهای رایج منطقه نیز، کوهنوردی و صعود به ارتفاعات زیبای جواهرده (قله سماموس)، کشتی محلی گیله مردی و اسب سواری را میتوان نام برد.
معروفترین کوههای آن عبارتاند از سرخ تله (بخش شرقی قله سماموس) واژکٰ سه براره رژه(رجه). مرتفعترین این قلهها، قلهی سرخ تله است. در نزدیکی جواهرده، پوشش جنگلی به چمنزار و بوتهزار تغییر شکل میدهد و در همین نقطه در دامنیه کوههای پربرف سماموس روستای ییلاقی وسنتی جواهرده با طبیعت زایدالوصفش خودنمایی میکند. لپاسر نیز با چشمههای معروف و درمانی آن از جاهای دیدنی و جذاب آن است.
جویبارهای بالادست این روستا با آبشارهای زیبا، پارک جنگلی وسیعی در میان دره که در کنار رود صفارود جای دارد و رودخانهای با آب معدنی گازدار از دیگر جاذبههای گردشگری این منطقه به شمار میرود.
این منطقه در هر ۴ فصل سال زیباست. جواهرده در فصل تابستان بخاطر آب و هوای خنک خود میتواند میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی باشد. این منطقه در زمستان به دلیل کوههای پربرفش زیبایی چشمگیری دارد.
آثاری تاریخ چون مسجد آدینه که گویا در گذشتههای دور معبد و آتشکدهای زرتشتی بودهاست و نیز گورهای گبری که در منطقه پراکنده است، از آثار تاریخی آن به شمار میآیند. هر چند مسجد آدینه در سالهای اخیر در اثر برخورد آذرخشی به درخت زبان گنجشک کنار آن طعمه حریق شد، ولی مسجد کنونی گویای تمدن گذشته نیز است.
در گذشته مراسم گل کاری دختران دوشیزه و جشنهای همراه آن دیدنی بود و از همهی مناطق گیلان برای شرکت در این جشن گرد میآمدهاند. اولین تاریخ بنای مسجد آدینه به حدود ۷۰۰ سال پیش و توسط شخصی به نام «شل شریف» برمیگردد که نامبرده از بزرگان جواهرده بوده است.
همچنین میتوان از گهواره سنگی، سلاژپشته، شیرسنگی ، چشمههای زیبای طبیعی بهعنوان دیگر مناطق دیدنی جواهرده نام برد.
جواهرده دارای تقویم گالشی است. در این تقویم ماههای سال به ترتیب عبارت از: «اول ماه»، «مردال ماه»، «ده ماه»، «ورفه ماه»، «اسفندار ماه»، «نوروز ماه»، «کرچه ماه»، «ارکه ماه»، «تیرماه»، «سیه ماه»، «شرر ماه» و «امیرماه» هستند.
لطفا برای ورود یا ثبت نام شماره تلفن همراه خود را وارد کنید.